ANKARA – Kısa süre önce Türkiye’ye kritik bir ziyaret gerçekleştiren ve bu ziyaret sonrasında Türkiye ile ABD arasında “çalışma grupları oluşturma” mutabakatı imzalayan ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson görevden alındı. Yerine CİA eski Direktörü Mike Pompeo atandı. Bu karar Türkiye’de sürpriz olarak değerlendirilirken, Amerika’da beklenen bir karar olarak yorumlandı.
ABD İÇİN SÜRPRİZ OLMADI
ABD’de yaşayan gazeteci İlhan Tanır’a göre, Tillerson’un istifası en azından ABD kamuoyu açısından sürpriz olmadı. Tanır, geçen Ekim ayından beri Tillerson’un istifasının gündemde olduğunu, o dönem direkten döndüğünü ancak şimdi istifa etmiş olmasının Amerika’da sürpriz olmadığını söyledi. Tanır, Tillerson’ın görevden alınmasının Türkiye ile ilgili ilişkisine de dikkat çekerek, şunları söyledi: “Bu istifanın Türkiye’ye bakan yönü itibariyle çok önemli. Türkiye ve ABD, Tillerson önderliğinde Ankara’da bir görüşme oldu. Çalışma grupları kurulması üzerine anlaşıldı. Bu grupların ilk toplantıları geçen hafta yapıldı. Çavuşoğlu’na göre, Türkiye ve ABD Menbiç üzerine ve hatta bütün Kuzey Suriye üzerine anlaşmıştı. Ancak bunu Türkiye dile getirdiği için teyide muhtaçtı. Bu ABD’de teyit edilemedi. Dolasıyla eğer yapılabilseydi bugünkü günlük basın brifinginin en önemli konusu bu konu olacaktı. Ama şimdi bu toplantının bu koşullarda yapılmama ihtimali var.
PENTAGON POLİTİKASI GERÇERLİLİK KAZANIR
Tillerson artık olmadığına göre, bu çalışma gruplarının en azından şimdilik çalışması duracak. Yeni gelen dışişleri bakanı gidişata bakacak. Bu çalışma gruplarının yeni gelen bakanın okey vermesi lazım. Türk ABD ilişkileri bir durgunluğa dönecek. Pentagon, Savunma Bakanlığı Suriye’deki politikaları yeniden yönetmeye dönebilir. Pentagonun Menbiç’ten çekilme fikri yoktu.”
POMPEO POPÜLİST BİRİ
Pompeo’nun “Tea Party Momenty” yani çay hareketinden geldiğini ve bu hareketin popülist bir grup olduğunun altını çizen Tanır, “Siyasal İslamcılığa daha sert bir tutumu olan bir isim Pompeo. 15 Temmuz’da Erdoğan’a attığı twit ile ‘totaliter İslamcı diktatör’ demesi çok önemlidir. CİA’yi direktörü olduktan sonra Ankara’ya gitti. Her şeye rağmen güvercin Tillerson gitti şahin Pompeo geldi” diye konuştu.
‘ORTADOĞU’DA İLİŞKİLER HIZLA NETLEŞEBİLİR’
Tillerson, daha ABD politikasını uygulamak açısından daha zayıf bir Dış İlişkileri Bakanı olarak tanımlanıyordu. Tillerson’un son dönemde geliştirdiği ilişkilerde Türkiye’ye taviz vermekle eleştiriliyordu.
POMPEO KİMDİR?
ABD Başkanı Donald Trump tarafından 13 Mart 2018’de Dışişleri Bakanı olarak görevlendirilen Mike Pompeo ise, 9 Şubat 2017’de CIA başkanlığına getirilmişti. Mike Pompeo, ABD Başkanı Donald Trump’a benzer, sağcı-muhafazakar dünya görüşüne sahip bir isim olarak tanınıyor.
Cumhuriyet Parti içerisindeki aşırı sağcı Çay Partisi hareketinden gelen eski kongre üyesi Pompeo, su işkencesine verdiği destek ve kürtaj karşıtı görüşleriyle gündeme gelmişti.
15 TEMMUZ SONRASI
İran ile yapılan nükleer anlaşmaya karşı çıkan Pompeo, 15 Temmuz darbe girişiminin ertesi günü Twitterde Türkiye için “Totaliter İslamcı diktatörlük” demişti.
“Erdoğan hükümetinin ancak İran yönetimi kadar demokratik olduğu” ifadelerini de kullanan Pompeo, daha sonra bu paylaşımını silmiş ve Twitter hesabını da kapatmıştı.
İŞKENCEYİ SAVUNUYOR
Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın işkenceyle gündeme gelen Guantanamo Üssü’nü kapatma planına da karşı çıkan Pompeo, 2013’te cezaevini ziyaret ettikten sonra, açlık grevinde olan mahkumlar için “Bana pek çoğu kilo almış gibi geldi” demişti.
Pompeo su işkencesinin de, “hayati bilgilerin elde edilmesi için” kullanılabileceğini savunmuştu.
İnsan hakları kuruluşları ABD Senatosu’na, Pompeo’nun CIA başkanlığını onaylamama çağrısı yapmıştı
